Groen, Vooruit, CD&V en Open VLD stemmen TEGEN transparantie!
Deze pagina illustreert de situatie vóór de federale verkiezingen van 9 juni 2024. Raadpleeg ook het gezamenlijke persbericht van Cumuleo, Transparencia, Testachats, Gerfa, het Huis van Klokkenluiders en het Free.Assange.Belgium Comité gepubliceerd op 9 juli 2024.
De Nederlandstalige partijen Groen, Vooruit, CD&V en Open VLD en de Franstalige Ecolo, PS en MR stemden TEGEN een amendement dat bedoeld is om de beslissingen van de Commissie voor de Toegang tot Bestuursdocumenten (CTB) bindend te maken.
De CTB is het beroepsorgaan dat burgers of verenigingen kunnen aanspreken wanneer zij geconfronteerd worden met een schending van hun grondwettelijke rechten op transparantie (toegang tot documenten in bezit van de overheden).
Tegenwoordig is de federale CTB de laatste CTB in het land die beperkt is tot een adviserende rol. Zij geeft enkel adviezen. Adviezen waar de federale autoriteiten vaak lak aan hebben. Burgers hebben dan geen andere keuze dan de Raad van State aan te spreken om respect voor hun fundamentele rechten op transparantie af te dwingen. Dit met alle gevolgen van dien: tussen de 5000 en 10.000 euro aan advocaatkosten en twee tot drie jaar wachttijd.
Stemmen TEGEN een bindende federale CTB is stemmen TEGEN de effectiviteit van het respect voor uw grondwettelijke rechten op transparantie. Dit is onaanvaardbaar!
Deze stem tegen transparantie is des te meer absurd omdat alle andere CTB's van het land bindende beslissingen nemen. Dit is sinds 2004 het geval in Vlaanderen en in Brussel, Wallonië en de Franse Gemeenschap sinds 2019. De ervaring in de deelstaten toont het belang van transparantie met bindende CTB's. Niemand betwist dit nog.
Het is duidelijk dat Groen, Vooruit, CD&V, Open VLD, Ecolo, PS en MR geen instrument willen dat hen zou dwingen om hun wettelijke en grondwettelijke verplichtingen tot transparantie te respecteren. Dit is democratisch onaanvaardbaar.
Tot het einde toe hebben de oppositiepartijen (PTB, Les Engagés, DéFI en VB), met uitzondering van de N-VA, er alles aan gedaan om de tekst te verbeteren zodat burgers eindelijk gerespecteerd worden in hun grondwettelijk recht op transparantie.
Wie vraagt een bindende federale CTB?
Cumuleo en de vereniging Transparencia hebben een consortium van organisaties samengebracht die de tekortkomingen van het wetsvoorstel aanklagen, onder andere wat betreft het belang van een beslissende rol voor de federale CTB.
Deze organisaties zijn:
- Cumuleo
- Transparencia
- VVJ - Vlaams Verenigning van Journalisten
- AVBB - Algemene vereniging van beroepsjournalisten in België
- AJP - Association des Journalistes Professionnels
- AGJPB - Association générale des Journalistes Professionnels de Belgique
- VVOJ - Vereniging van onderzoeksjournalisten
- Ligue des Droits Humains
- Liga voor Mensenrechten
- AAFB - Association des archivistes francophones de Belgique
Dit consortium heeft op 12 juni 2023 een persbericht met gemeenschappelijke eisen gepubliceerd en leden van dit middenveld consortium zijn gehoord in de Kamer van volksvertegenwoordigers. Zie in dit verband de hoorzittingen van Cumuleo en Transparencia in het federale parlement.
Aan deze lijst van organisaties mag Testaankoop, het Gerfa (Groupe d'étude et de réforme de la fonction administrative), het Federaal Instituut voor de Rechten van de Mens en ook de Europese Commissie worden toegevoegd, die eveneens vraagt dat de federale CTB bindend wordt in haar jaarverslag over de Rechtsstaat (Rule of Law). Zie in dit verband de verklaringen van de Europese Commissaris voor Justitie en Consumentenrechten.
De N-VA heeft de rode loper uitgerold voor de regering Vivaldi om haar slechte transparantiewet goed te keuren
De N-VA heeft beslist om zich terug te trekken uit de coalitie van oppositiepartijen (PTB, Les Engagés, DéFI en VB) die het slechte wetsontwerp van de regering Vivaldi over transparantie bij de federale overheid wil tegenhouden.
De N-VA heeft de rode loper uitgerold voor de regering Vivaldi om haar wetsvoorstel erdoor te krijgen, ondanks de unanieme kritiek
Het was echter een constructieve coalitie van opposities gericht op het verkrijgen van verbeteringen aan het wetsvoorstel. Een van deze verbeteringen was het bindend maken van de besluiten van de Commissie (CTB) waar burgers naar kunnen verwijzen wanneer ze geconfronteerd worden met schendingen van hun grondwettelijke recht op transparantie.
Na het aftreden van de N-VA uit de oppositiecoalitie stemden Ecolo, PS, MR, Groen, CD&V, Vooruit en Open VLD op donderdag 2 mei 2024 voor hun slechte wetsvoorstel.
Cumuleo zal krachtig blijven mobiliseren zodat de beslissingen van de federale CADA bindend worden.